Μαθαίνω τα Επαγγέλματα της Φιλοξενίας

Καθώς η επαγγελματική ανάπτυξη είναι μία εξελικτική πορεία η οποία ξεκινά από πολύ νωρίς στη ζωή του για να συνεχιστεί διά βίου, ο θεσμός της Συμβουλευτικής και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Συ.Ε.Π.) έχει ως κύριο στόχο την παροχή βοήθειας στο άτομο, ώστε να αντιμετωπίσει δυναμικά τα ποικίλα προβλήματα που συνδέονται είτε με την εκπαιδευτική του πορεία είτε με την επαγγελματική του σταδιοδρομία. Υπό το πρίσμα αυτό, ο θεσμός της Συμβουλευτικής και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Συ.Ε.Π.) λειτουργεί διαμεσολαβητικά μεταξύ του ατόμου και της κοινωνίας και των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών ευκαιριών που αυτή παρέχει, μεταξύ των ατομικών φιλοδοξιών και της πραγματικότητας. Ως εκ τούτου, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις περιρρέουσες οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και πολιτικές συνθήκες, στο πλαίσιο των οποίων διαμορφώνεται και υλοποιείται. Η αποτελεσματικότητα της παροχής υπηρεσιών συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι η υποστήριξη του ατόμου αναφορικά με τις βασικές λειτουργίες της Συ.Ε.Π. από τα χρόνια της εκπαίδευσής του. Οι κυριότερες λειτουργίες είναι η Αυτογνωσία, η Πληροφόρηση, η Λήψη Απόφασης, οι Δεξιότητες Διαχείρισης Σταδιοδρομίας και η Μετάβαση. Η αυτογνωσία, ως λειτουργία αναφέρεται στην υποστήριξη του ατόμου, με την κατάλληλη διαπαιδαγώγηση, τη συμβουλευτική παρέμβαση και τη χρήση ψυχομετρικών ή άλλων κατάλληλων μέσων: (α) να γνωρίσει τον εαυτό του όσο πιο αντικειμενικά μπορεί, να συνειδητοποιήσει τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του, τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις αξίες του (Ποιος είμαι;), (β) να διαμορφώσει θετική στάση απέναντι στον εαυτό του και να διακρίνει τις επιλογές που σκέφτεται για το μέλλον του (Τι θέλω;), (γ) να κατανοήσει τρόπους που παρεμβάλλουν τα εμπόδια στον εαυτό του για να διαχειριστεί την επαγγελματική του πορεία (Τι με εμποδίζει;) αλλά και τα μέσα που μπορούν να το βοηθήσουν να προχωρήσει (Nathan & Hill, 2006). Η πληροφόρηση, ως λειτουργία αναφέρεται στις δραστηριότητες που σχετίζονται με τη συλλογή, την επεξεργασία, τη διαχείριση και τη διάδοση πληροφοριών που αφορούν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, αρχική και συνεχιζόμενη, στις ευκαιρίες και τις δυνατότητες απασχόλησης, στις εξελίξεις, τις τάσεις και τις προοπτικές της αγοράς εργασίας, καθώς και στις προσφερόμενες ευκαιρίες για τη σταδιοδρομία και την επαγγελματική ανέλιξη των ατόμων (ΕΟΠΠΕΠ, 2021). Η λήψη απόφασης, ως λειτουργία αναφέρεται στις διαδικασίες εκείνες μέσω των οποίων παρέχεται στο άτομο υποστήριξη με στόχο να επιλέξει την πιο κατάλληλη, γι’ αυτό, εκπαιδευτική ή επαγγελματική κατεύθυνση μεταξύ των εναλλακτικών δυνατοτήτων που του προσφέρονται σε κάθε φάση της ζωής του, ή να λάβει άλλου είδους αποφάσεις σχετικές με τη σταδιοδρομία του. Η λήψη αποφάσεων σηματοδοτεί μία σύνθετη και πολυδιάστατη διαδικασία, καθώς αυτή συνδιαμορφώνεται από ποικιλία ατομικών, οικογενειακών, πολιτισμικών και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων (Αργυροπούλου, 2016), ενώ συνίσταται από τη γνωστική πλευρά, το συναισθηματικό και το συμπεριφορικό στοιχείο. Οι δεξιότητες διαχείρισης σταδιοδρομίας (ή μεταδεξιότητες ή ψυχοκοινωνικοί πόροι) αποτελούν ένα πλέγμα αυτορρυθμιζόμενων δεξιοτήτων που ενδυναμώνουν την ικανότητα του ατόμου για μάθηση, προσαρμογή, πρόβλεψη, διερεύνηση, δημιουργία αλλαγών και αντιμετώπιση μεταβάσεων. Παράλληλα, αποτελούν σημαντικά «εφόδια» στην
προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη των νέων, καθώς αξιολογούνται ως κρίσιμες για την αλληλεπίδραση με το εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Η κατοχή αυτών των δεξιοτήτων παρέχει στους έφηβους δομημένους τρόπους για να συλλέγουν, να αναλύουν, να συνθέτουν και να οργανώνουν τις πληροφορίες για τον εαυτό τους,την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας, ώστε να εφαρμόζουν την αυτοαντίληψή τους στη διαχείριση της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας (Αργυροπούλου, 2022). Η μετάβαση, ως λειτουργία αναφέρεται στην υποστήριξη του ατόμου να διαχειριστεί τις αλλαγές, τις μεταβολές και τις διεργασίες από τις οποίες διέρχεται το άτομο καθώς βρίσκεται σε μία εκπαιδευτική ή επαγγελματική κατάστασηκαι προχωρεί σε μία νέα κατάσταση. Περιλαμβάνει, επίσης, την ικανότητα του ατόμου να αντιμετωπίσει τυχόν δυσκολίες ή εμπόδια που συναντά, με στόχο η μετάβαση να έχει την καλύτερη και ομαλότερη για αυτό έκβαση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές, δηλαδή από μία δομή σε μία άλλη δομή εντός της ίδιας βαθμίδας ή από μία βαθμίδα σε μία άλλη βαθμίδα από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας (Ασβεστάς,2021).