Εγώ και η κοινωνία

Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση:
• Να αισθανθούν μέλη της ομάδας.
• Να δημιουργήσουν το Συμβόλαιο της ομάδας.
• Να εκφράσουν τις απόψεις τους για σημαντικές αξίες.
• Να καταθέσουν τις προσδοκίες τους από το πρόγραμμα.
Δραστηριότητες:
1. «Παρουσιάζομαι»: Οι μαθητές/τριες έχουν σχηματίσει έναν κύκλο. Ξεκινώντας από τον/την εκπαιδευτικό, καθένας/μία λέει το όνομά του/της και καταθέτει στην ομάδα αξίες που θεωρεί σημαντικές για την ανθρώπινη κοινωνία ξεκινώντας κάθε φορά με τη φράση: «Κάτι που θεωρώ σημαντικό για την κοινωνία είναι…». Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας επαναλαμβάνουν το όνομα και τη λέξη/φράση του/της συμμαθητή/τριας τους μέχρι να παρουσιαστούν όλα τα ονόματα και οι απόψεις (π.χ. Βασίλης -ειρήνη/σεβασμός κ.ά.). Οι λέξεις καταγράφονται σε χαρτί του μέτρου και αναρτώνται σε εμφανές σημείο στην αίθουσα. Εναλλακτικά χρησιμοποιείται ένα ψηφιακό εργαλείο διαμοιραζόμενου πίνακα.
2. «Συμφωνούμε ότι..»: Στην ολομέλεια οι μαθητές/τριες συμφωνούν για τον τρόπο που θα εργαστούν στα επόμενα εργαστήρια. Γράφουν σε χαρτί του μέτρου και υπογράφουν το Συμβόλαιο για το συγκεκριμένο πρόγραμμα.
3. «Οι προσδοκίες μας» : Οι μαθητές/τριες στέκονται όρθιοι σε κύκλο. Όποιος\όποια θέλει πηγαίνει στο κέντρο του κύκλου και μοιράζεται με την ομάδα την προσδοκία του/της από το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Μένει στη μέση του κύκλου και οι υπόλοιποι/ες παραμένουν κοντά αν συμφωνούν πολύ και απομακρύνονται αν διαφωνούν. Αφού τοποθετηθούν όλοι/ες, παρατηρούμε τις θέσεις των μελών της ομάδας. Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι να ακουστούν οι προσδοκίες όλων.
4. «Αναστοχασμός»: Στην ολομέλεια γίνεται συζήτηση για τις δράσεις του εργαστηρίου και εστιάζουν σε στοιχεία που θεωρούνται σημαντικά για την κοινωνία.

Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση:
• Να μοιράζονται εμπειρίες και βιώματα.
• Να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και να αναστοχάζονται.
• Να είναι ενεργητικοί ακροατές.
Δραστηριότητες:
1. «Εισαγωγή»: Οι μαθητές/τριες έχουν σχηματίσει έναν κύκλο. Όποιος/όποια ξεκινήσει εκτελεί μία κίνηση που μεταφέρεται σε όλα τα μέλη του κύκλου. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται για όλους/ες τους/τις μαθητές/τριες.
2. «Βοήθεια! Κίνδυνος!»: Οι μαθητές/τριες απλώνονται στον χώρο. Καθένας/μια διαλέγει μυστικά έναν/μία συμμαθητή/τρια που πρέπει να απομακρύνεται γιατί τον/τη θεωρεί «κίνδυνο». Ταυτόχρονα επιλέγει κι έναν/μία συμμαθητή/τρια ως «βοήθεια» που πρέπει να είναι ανάμεσα σε αυτόν/ην και τον «κίνδυνο» για να μπορέσει να προστατευτεί. Όταν έχουν κάνει όλοι/ες τις επιλογές τους, ξεκινάει το παιχνίδι: Οι μαθητές/τριες κινούνται στον χώρο προσπαθώντας να είναι κοντά στη «βοήθεια» και μακριά από τον «κίνδυνο». Ο/Η εκπαιδευτικός παρακολουθεί το παιχνίδι. Όποτε κρίνει αναγκαίο, σταματάει το παιχνίδι με κάποιο σύνθημα που έχει αποφασιστεί με όλη την ομάδα και οι μαθητές/τριες σταματάνε στο σημείο που βρίσκονται. Ο/Η εκπαιδευτικός τους ρωτάει από ποιον «κίνδυνο» ξέφυγαν και από ποιον δέχτηκαν «βοήθεια». Στο τέλος οι μαθητές/τριες μαζεύονται στην Ολομέλεια για συζήτηση. Ενδεικτικές ερωτήσεις: «Πώς αισθανθήκατε που έπρεπε να αποφύγετε τον “κίνδυνο”;», « Τι σας δυσκόλεψε;», «Τι μπορεί να είναι “κίνδυνος” στην καθημερινή ζωή σας;», «Πώς αισθανθήκατε όταν δεχτήκατε “βοήθεια”;», « Τι μπορεί να είναι “κίνδυνος” στην καθημερινή ζωή ενός άλλου ανθρώπου;», «Πώς μπορεί να βρεθεί “βοήθεια” για κάθε περίπτωση που έχει αναφερθεί;».
3. «Αναστοχασμός»: Οι μαθητές/τριες γράφουν και μοιράζονται στην ολομέλεια τα συναισθήματά τους κάθε φορά που αντιμετώπιζαν κίνδυνο, που δέχονταν βοήθεια ή δεν κατάφεραν να λάβουν βοήθεια.

Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση:
• Να λαμβάνουν ή να τροποποιούν αποφάσεις στηριζόμενοι σε νέα δεδομένα.
• Να επιχειρηματολογούν σε ζητήματα που αφορούν στα ανθρώπινα δικαιώματα.
• Να προτείνουν τρόπους επίλυσης προβλημάτων.
Δραστηριότητες:
1. «Εισαγωγή»: Οι μαθητές/τριες έχουν σχηματίσει έναν κύκλο. Κάθε μαθητής/τρια παίρνει τον λόγο και μοιράζεται στην ολομέλεια ένα επίθετο που περιγράφει τη διάθεσή του/της.
2. «Συμφωνώ-Διαφωνώ»: Ο/Η εκπαιδευτικός έχει ετοιμάσει σε χαρτί του μέτρου 8 απόψεις/ισχυρισμούς που αντιμετωπίζουν το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από διαφορετική οπτική γωνία. Σε δύο διαφορετικές γωνίες στη σχολική αίθουσα έχει τοποθετήσει καρτέλες με τις λέξεις ΣΥΜΦΩΝΩ και ΔΙΑΦΩΝΩ. Κάθε άποψη –μία την κάθε φορά, στερεώνεται στον πίνακα ώστε να μπορεί να διαβαστεί από τους/τις μαθητές/τριες. Στη συνέχεια, αφού διαβάσουν και κατανοήσουν την πρώτη άποψη/ισχυρισμό καλούνται να τοποθετηθούν στην κατάλληλη πλευρά ανάλογα με το αν συμφωνούν ή διαφωνούν. Όταν τοποθετηθούν όλοι/όλες, ο/η εκπαιδευτικός τους ζητάει να αιτιολογήσουν την επιλογή τους (συμφωνώ ή διαφωνώ). Μπορεί, επίσης, να κάνει ερωτήσεις για να προκαλέσει συζήτηση. Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας μπορούν να μετακινηθούν και να αλλάξουν πλευρά εάν θεωρούν ότι έχει πειστεί από κάποιο επιχείρημα. Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας δεν απαιτείται ομοφωνία των μαθητών/τριών αλλά να ακουστούν και οι διαφορετικές απόψεις.
3. «Αναστοχασμός» : Οι μαθητές/τριες συζητούν για τις απόψεις που τους/τις προβλημάτισαν περισσότερο και σημειώνουν τις τρεις απόψεις που θεωρούν πολύ σημαντικές για το ζήτημα των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση:
• Να εξοικειωθούν με τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
• Να αναγνωρίζουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.
• Να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και να αναστοχάζονται.
• Να επεξεργάζονται πληροφορίες και να εξάγουν συμπεράσματα στο πλαίσιο μίας ομάδας.
Δραστηριότητες:
1. «Εισαγωγή»: Οι μαθητές/τριες έχουν σχηματίσει έναν κύκλο. Όταν ο/η εκπαιδευτικός δώσει ένα χαρακτηριστικό σήμα –που έχει συμφωνηθεί με την ομάδα, κάθε μαθητής/τρια δείχνει με μια παγωμένη εικόνα πώς νιώθει σήμερα.
2. «Οι ιστορίες πίσω από τις φωτογραφίες»: Οι μαθητές/τριες εργάζονται σε ομάδες έχοντας στη διάθεσή τους ένα αντίγραφο της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και μία σχετική φωτογραφία (https://www.amnesty.gr/universal-declaration-of-human-rights). Τα μέλη κάθε ομάδας επεξεργάζονται το κείμενο της Διακήρυξης και συζητάνε με αφορμή το περιεχόμενο της φωτογραφίας και τις σχετικές πληροφορίες που παρέχει ο/η εκπαιδευτικός. Στο τέλος, κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια τη φωτογραφία και τα συμπεράσματα που κατέληξε κατόπιν συζήτησης. Επιπλέον, οι μαθητές/τριες δείχνουν με παντομίμα τα συναισθήματα που τους/τις προκάλεσε η εικόνα. Προτείνεται να εντοπιστούν οι χώρες στο χάρτη και οι μαθητές/τριες, αν επιθυμούν, μπορούν να αναφέρουν και επιπλέον σχετικά στοιχεία. Κοινό ερώτημα στην ολομέλεια: Από πού μπορούν να δεχτούν βοήθεια τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα στις φωτογραφίες;
3. «Αναστοχασμός»: Οι μαθητές/τριες συζητούν για τα κοινά χαρακτηριστικά που έχουν εντοπίσει στις φωτογραφίες τους. Εστιάζουν στον ρόλο των πολιτών, Φορέων και Οργανώσεων.

Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση:
• Να διερευνούν τον ρόλο των οργανώσεων στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην προώθηση του εθελοντισμού.
• Να κατανοούν τη σημασία της υπεύθυνης συμπεριφοράς των ανθρώπων ως μελών μιας κοινότητας.
• Να διακρίνουν κοινούς άξονες δραστηριοποίησης των «Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων».
Δραστηριότητες:
1. «Εισαγωγή»: Οι μαθητές/τριες έχουν σχηματίσει έναν κύκλο. Ο/Η μαθητής/τρια που ξεκινάει κάνει μια «φατσούλα» που μεταφέρεται μέχρι τον/τη τελευταίο/α. Η διαδικασία εξακολουθεί μέχρι να μεταφερθούν οι «φατσούλες» όλων των μαθητών/τριών.
2. «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις»: Οι μαθητές/τριες χωρισμένοι σε ομάδες αναζητούν πληροφορίες για Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στο Εργαστήριο Υπολογιστών. Η αναζήτηση είναι τοπική, εθνική και παγκόσμια. Για τη δραστηριότητα προτείνεται η συνεργασία με τον/την εκπαιδευτικό Πληροφορικής. Στη συνέχεια, συμπληρώνουν τα στοιχεία και δημιουργούν την ταυτότητα για την ΜΚΟ (Φύλλο Εργασίας) που επέλεξαν. Κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια τα αποτελέσματα της έρευνάς της. Εντοπίζονται οι ανάγκες που καλύπτουν οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και τα κοινά στοιχεία στον τρόπο δράσης τους.
3. «Αναστοχασμός»: Οι μαθητές/τριες γράφουν και καταθέτουν στην ολομέλεια σκέψεις και προβληματισμούς για τη δική τους εμπλοκή σε ανάλογες ομάδες.

Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση:
• Να ερευνούν και να καταγράφουν άτομα/ομάδες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.
• Να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά του ενεργού πολίτη.
• Να συνεργάζονται σε ομάδες για την επίτευξη κοινών σκοπών.
• Να διατυπώνουν τα επιχειρήματά τους για την επιλογή μίας λύσης.
Δραστηριότητες:
1. «Εισαγωγή»: Οι μαθητές/τριες έχουν σχηματίσει έναν κύκλο. Ο/Η μαθητής/τρια δείχνει τα αποθέματα της ενέργειά του/της στην ομάδα με έναν ήχο. Η διαδικασία εξακολουθεί μέχρι να ακουστούν όλοι οι διαφορετικοί ήχοι.
2. «Έρευνα στη γειτονιά μου»: Οι μαθητές/τριες με τις ομάδες τους συζητούν σε συνεργασία με τον/την εκπαιδευτικό τους βασικούς άξονες των ερωτήσεων που θα διατυπώσουν και που θα απευθύνονται σε γονείς, καταστηματάρχες ή και στο Τοπικό Συμβούλιο προκειμένου να καταγράψουν αριθμητικά άτομα ή ομάδες ανθρώπων που αντιμετωπίζουν προβλήματα: άνεργοι, άτομα τρίτης ηλικίας, μετανάστες, πρόσφυγες κ.τ.λ. στην περιοχή τους. Στη σχολική αίθουσα, κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια τα αποτελέσματά της. Η αποτύπωση των αποτελεσμάτων μπορεί να γίνει οπτικά μέσα από ένα γράφημα Easelly, Infogram. Μετά την επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας, καταγράφονται οι τρόποι με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν και οι ίδιοι ώστε να γίνει καλύτερη η ζωή των συγκεκριμένων ανθρώπων όπως: συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης, συνεργασία με τον Δήμο, το Τοπικό Συμβούλιο και άλλους Φορείς/Οργανώσεις κ.ά.
3. «Αναστοχασμός»: Στην ολομέλεια οι μαθητές/τριες συζητούν και καταγράφουν σε χαρτί του μέτρου δράσεις και συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν κάθε ενεργό πολίτη.

Οι μαθητές/τριες να είναι σε θέση:
• Να αναστοχάζονται και να αξιολογούν την πορεία τους στο πρόγραμμα.
• Να μοιράζονται σκέψεις και προβληματισμούς.
• Να αξιοποιούν δημιουργικά τα ψηφιακά εργαλεία.
Δραστηριότητες:
1. «Εισαγωγή»: Κάθε μαθητής/τρια από τη θέση του/της στον κύκλο μοιράζεται μία λέξη που τη συνδέει με τα θέματα των Εργαστηρίων του προγράμματος. Οι λέξεις γράφονται στον πίνακα και παραμένουν για να μπορούν να τις βλέπουν όλοι/ες.
2. «Αφίσα: Η κοινωνία κι εγώ »: Κάθε ομάδα δημιουργεί μία αφίσα έντυπη ή ψηφιακή με θέμα: «Η κοινωνία κι εγώ». Τέλος, όλες οι αφίσες παρουσιάζονται στην ολομέλεια. (Αν χρειαστεί, διατίθεται επιπλέον χρόνος για την ολοκλήρωση, σε συνεργασία και με τους/τις εκπαιδευτικούς Εικαστικών και Πληροφορικής).
3. «Δραστηριότητες αξιολόγησης» : Συμπληρώνονται τα Φύλλα αυτοαξιολόγησης/ετεροαξιολόγησης.
4. «Αναστοχασμός»: Στην ολομέλεια οι μαθητές/τριες και ο/η εκπαιδευτικός εκφράζουν με λέξεις, κινήσεις, χρώματα συναισθήματα και απόψεις τη γνώση (τι έμαθαν), το συναίσθημα (πώς αισθάνονται για τη συμμετοχή τους στο συγκεκριμένο πρόγραμμα) και τη στάση (τι άλλαξε στον τρόπο που σκέφτονται).